Lourens Alma Tadema

Alma Tadema was gefascineerd door de Egyptische en late Romeinse oudheid. In musea en met gebruik van foto’s en boeken bestudeerde hij historische objecten en gebouwen, die hij nauwgezet weergaf. Van de sarcofaag en de zuilen met kapitelen tot de sfinx op de achtergrond, alle details kloppen.

In 1870 vestigde de in Friesland geboren Alma Tadema zich in Londen. Hij was een geliefd lid van de Britse Society, nam de Engelse nationaliteit aan en werd zelfs geridderd. Ook veranderde hij zijn voornaam in Lawrence, en schreef zijn naam nu als Alma-Tadema.

In de schilderijen van Alma Tadema staat de menselijke emotie centraal. De herkenbaarheid van de weergegeven gevoelens overbrugt de afstand tussen het verre verleden en het nu. De dood van de eerstgeborene van de farao toont het Bijbelse verhaal als een universeel herkenbaar beeld van diepe rouw om een vroeg gestorven kind.

Door het gebruik van fijne verftoetsen bereikte Alma Tadema een realistische stofuitdrukking. Van een schitterende gouden oorbel tot een zachte vrouwenhuid, de schilder laat ons geloven wat hij schildert.

Op virtuoze wijze wist Alma Tadema materialen zo te verbeelden dat ze net levensecht zijn. Het liefst schilderde hij marmer. In de warme, Mediterrane lichtval lijkt het bijna transparant.

Meerdere keren reisde Alma Tadema naar plekken waar opgravingen hadden plaatsgevonden, zoals Rome en Pompeï. Door de toegenomen belangstelling voor de archeologie waren onderwerpen uit de klassieke oudheid indertijd erg in de mode. Hier speelde hij slim op in.

Met zijn schilderijen is Alma Tadema een regisseur die zijn publiek steeds een ander toneelbeeld voorlegt. De afgebeelde voorstellingen lijken op scènes van toneelstukken. Het is dan ook niet gek dat zijn doeken als inspiratie dienden voor de eerste filmmakers.

De lijst was voor Alma Tadema een belangrijk middel in de presentatie van een schilderij. Deze lijst, naar eigen ontwerp, is gedecoreerd met aaneengesloten geometrische motieven in Egyptische stijl. Door de ornamentiek van de lijst aan te laten sluiten bij het onderwerp van het schilderij creëerde de kunstenaar een artistiek geheel.

Niet alleen bij de Victoriaanse high society in Engeland was Alma Tadema heel populair. Ook door rijke Amerikanen werden zijn werken besteld. Thuis in Nederland werden zijn successen op de voet gevolgd; over elke expositie en prijs werd in de kranten verslag gedaan.

Van zijn neef, de zeeschilder Hendrik Willem Mesdag, leerde Alma Tadema de eerste kneepjes van het schildersvak. Ook was zijn tweede vrouw Laura Theresa Epps een gevierd schilder. En zijn beide dochters boekten artistieke successen: Laurence in de literatuur en Anna, de jongste, in de schilderkunst.