Johannes Vermeer

Vermeer specialiseerde in het schilderen van het dagelijks leven in zijn thuisstad Delft. Een rijtje huizen waar velen voorbij zouden zijn gelopen, een huishoudelijke taak, of een vrouw met een brief: met anders onopvallende taferelen grijpt de kunstenaar onze aandacht.

De toeschouwer waant zich in de intieme wereld afgebeeld op Vermeers schilderijen. Als onzichtbare getuigen laat hij ons meekijken bij privé-momenten van ruim 350 jaar geleden. Wat zou er in de brief staan? Kreeg zij deze van een geliefde?

Vermeer kadert zijn schilderijen op fenomenale wijze. De zijkanten van de huizen in Het straatje zijn abrupt afgesneden. Het publiek moet het overige deel van de gevel er zelf bij verzinnen, waardoor het schilderij onze verbeeldingskracht prikkelt.

Mensen, meubels, keukengerei en etenswaar: Vermeer kiest nauwkeurig de plaatsing op zijn schilderijen. Zijn weldoordachte composities, met een beperkt aantal zorgvuldig gekozen figuren en voorwerpen, zijn in balans.

De schilderijen van Vermeer tonen zijn diepgaande kennis van lichtval. De stof glimt en de schaduwen op de muur lijken net echt. De brief vangt het daglicht, waardoor je oog er direct op valt. Vermeer bepaalt zo waar jij het eerste naar kijkt.

Vermeer creëert op meesterlijke wijze diepte in zijn schilderijen, bijvoorbeeld met doorkijkjes. De illusie van ruimtelijkheid wordt versterkt door de nieuwsgierigheid van de kijker: wat gebeurt er daarachter?

Vermeer was niet rijk, maar bespaarde niet op zijn schildersmaterialen. De heldere kleuren schitteren ons hierdoor honderden jaren later nog tegemoet. Zo maakte hij blauwe verf met een pigment van vermalen lapis lazuli, een zeer kostbaar halfedelsteen uit Afghanistan.

Door het terug laten keren van kleuren, creëert Vermeer een harmonieus geheel. Zo zie je de kleur blauw niet alleen bij de kleding van de Brieflezende vrouw, maar ook bij de stoelen, de knop onder de kaart aan de muur en zelfs in de schaduwpartijen.

Vermeer houdt de aandacht van zijn publiek eindeloos vast, ook voor wie zijn schilderijen al vaak heeft bestudeerd. Details, zoals tegels in de hoek, of een spijker op de witte muur dringen zich pas na langer kijken op.

Er zijn maar 35 schilderijen van Vermeers hand bekend. Met zorg bouwde hij zijn werken op uit lagen vakkundig aangebrachte olieverf. De rust en tijd die Vermeer nam voor ieder schilderij uiten zich in zijn kleine oeuvre van topstukken. De kwaliteit is constant hoog.