Oordeel van graaf Willem III over de baljuw van Zuid-Holland, 1336, Bartholomeus Willemsz. Dolendo, naar Jacques de Gheyn (II), 1675 - 1725

Titel(s)

Oordeel van graaf Willem III over de baljuw van Zuid-Holland, 1336
Iustiti over den baeliuw van Zuyt-Hollant, door Willem de Goede, graef van Hollandt etc. (titel op object)

Objecttype

• prent
• historieprent

Objectnummer

RP-P-OB-76.955

Catalogusreferentie

• FMH 208
• Atlas van Stolk 139
• Hollstein Dutch 39
• New Hollstein Dutch 123-2(2)

Omschrijving

Oordeel van graaf Willem III over de baljuw van Zuid-Holland. Centrale voorstelling: Graaf Willem III overhandigt vanuit zijn ziekbed zijn zwaard aan de beul. Op de voorgrond knielt de schout van Dordrecht, rechts wordt de baljuw in voorbereiding op zijn executie door een priester de biecht afgenomen. Centrale voorstelling met zes kleine scènes van de opeenvolgende episoden van het verhaal van de rechtspraak van graaf Willem III in het jaar 1336. Bij elke voorstelling een onderschrift bestaande uit een spreuk en een vers van twee kolommen van acht regels. Genummerd 1-5 en 7. De centrale voorstelling genummerd 6. Hierbij een onderschrift van 4 kolommen en een beschrijving in 6 kolommen. 1: De baljuw probeert de koe van de boer te kopen. Rechts de baljuw van Zuid-Holland met een zak geld, links de boer en zijn gezin. Op de achtergrond wordt de koe door de boerin gemolken. 2: De baljuw voert de koe van de boer weg na deze omgeruild te hebben voor een minder exemplaar. Op de achtergrond ziet de boer met zijn gezin hulpeloos toe. 3: De baljuw beklaagt zich bij graaf Willem III die te Valenciennes ziek in bed ligt. 4: De schout van Dordrecht ontvangt de brief van graaf Willem III waarin hij gevraagd wordt samen met de baljuw van Zuid-Holland naar het hof Valenciennes te komen. 5: Graaf Willem III hoort liggend in bed de verhalen aan van de boer, links, en de baljuw van Zuid-Holland, rechts staande naast de schout van Dordrecht. 7: De schout van Dordrecht betaalt de boer zijn vergoeding van 100 goudstukken. Rechts treurt de weduwe van de baljuw van Zuid-Holland over de doodskist van haar terechtgestelde man. Onderaan ook voorstelling van de personificatie van Rechtvaardigheid (Justitia) met op de achtergrond executies (wellicht in verband met de terechtstelling in 1598 van Pieter Panne wegens zijn mislukte aanslag op prins Maurits). Geheel in een ornamentele rand.

Vervaardiger

• prentmaker: Bartholomeus Willemsz. Dolendo (eigenhandig gesigneerd)
• naar eigen ontwerp van: Bartholomeus Willemsz. Dolendo (eigenhandig gesigneerd)
• prentmaker: Jacques de Gheyn (II) (atelier van)
• naar ontwerp van: Jacques de Gheyn (II) (vermeld op object)
• uitgever: Gerard Valck (vermeld op object)
• uitgever: Claes Jansz. Visscher (II) (vermeld op object)

Plaats vervaardiging

prentmaker: Noordelijke Nederlanden
prentmaker: Noordelijke Nederlanden
uitgever: Amsterdam
uitgever: Amsterdam

Datering

1598 en/of 1613 en/of 1675 - 1725

Fysieke kenmerken

gravure met teksten in boekdruk

Materiaal

• papier

Techniek

graveren (drukprocedé) / boekdruk

Afmetingen

blad: hoogte 620 mm × breedte 1005 mm

Wat

• administration of justice, trial
• Justice, 'Justitia'; 'Giustitia divina' (Ripa) ~ one of the Four Cardinal Virtues
• Rechtspraak van graaf Willem III

Wanneer

• 1336 - 1336

Waar

• Nederland

Wie

• Willem III de Goede (graaf van Holland en Henegouwen)

Verwerving

aankoop 1881

Copyright

Publiek domein

• Claes Jacobsz van der Heck (ca. 1578-1652) : een Alkmaarse schilder in de Gouden Eeuw, Christi M. Klinkert, Alice Taatgen, Yvonne Louise Bleyerveld, p. 53, afb. 3.12
• The De Gheyn family, Jan Piet Filedt Kok, Marjolein Leesberg, Ger Luijten, dl. I, p. 186, cat.nr. 123-2(2)
• Drie eeuwen vaderlandsche geschied-uitbeelding, 1500-1800 : een iconologische studie, dl. II, afb. 105
• Frederik Muller, De Nederlandsche geschiedenis in platen : beredeneerde beschrijving van Nederlandsche historieplaten, zinneprenten en historische kaarten, 4 delen, F. Muller, Amsterdam 1863-1882, dl. I (jaren 100 tot 1702), p. 17, nr. 208.
• Frederik Muller, De Nederlandsche geschiedenis in platen : beredeneerde beschrijving van Nederlandsche historieplaten, zinneprenten en historische kaarten, 4 delen, F. Muller, Amsterdam 1863-1882, dl. IV (supplement, aanhangsel en algemeen register), p. 20, nr. 208.