Goede en slechte manieren om rijk te worden, Philips Galle, naar Maarten van Heemskerck, 1563

Titel(s)

Goede en slechte manieren om rijk te worden
De ellende van rijkdom (serietitel)

Objecttype

• prent

Serienummer

2/6

Objectnummer

RP-P-OB-102.518

Catalogusreferentie

• New Hollstein Dutch 282-2(3)
• New Hollstein Dutch 477-1(2)
  Opmerking: Heemskerck

Opschriften / Merken

• verzamelaarsmerk, verso midden onder, gestempeld: Lugt 2228
• onderschrift, recto midden onder, geschreven: ‘1:Het geluk, 2: den arbeijd, 3: de maarstigheid, 4: de spaarzaamheid, 5: bedrog, 6: Leugen en 7: geweld vergaaderen rijkdom’

Omschrijving

Het Lot (Fortuna) loopt voorop in een stoet van personificaties. In haar handen een bedelnap en een stokkenbeurs. Het Lot is blind en gevleugeld: ze heeft zowel positieve als negatieve effecten en deelt deze uit zonder onderscheid. Achter het Lot lopen Arbeid (Labor), Vlijt (Diligentia) en Spaarzaamheid (Parsimonia). Dit zijn personificaties die kwaliteiten vertegenwoordigen waarmee men op een eerlijke manier geld kan verzamelen. Achter hen lopen Bedrog (Fraus), leugen (Mendacium) en Geweld (Vis). Dit zijn personificaties die de slechte manieren om aan geld te komen uitbeelden. De prent heeft een Latijns onderschrift en is deel van een serie met als onderwerp de ellende die rijkdom brengt.

Vervaardiger

• prentmaker: Philips Galle
• naar ontwerp van: Maarten van Heemskerck (vermeld op object)
• uitgever: Philips Galle (mogelijk)
• schrijver: Hadrianus Junius

Plaats vervaardiging

prentmaker: Haarlem
naar ontwerp van: Haarlem
uitgever: Antwerpen (stad)
schrijver: Haarlem

Datering

1563

Fysieke kenmerken

gravure

Materiaal

• papier

Techniek

graveren (drukprocedé)

Afmetingen

plaatrand: hoogte 230 mm × breedte 171 mm

Wat

• Wealth, Opulence; 'Opulenza', 'Richezza' (Ripa)
• Luck, Fortune, Lot; 'Fato', 'Fortuna', 'Fortuna aurea', 'Fortuna buona', 'Fortuna pacifica overo clemente', 'Sorte' (Ripa)
• Labour
• Carefulness, Diligence; 'Diligenza' (Ripa)
• Cheat, Deceit; 'Fraude', 'Inganno' (Ripa)
• Saving, Frugality, Parsimony; 'Parsimonia' (Ripa)
• Mendacity
• contemplating one's own riches

Verwerving

onbekend

Copyright

Publiek domein

• Philips Galle, Marjolein Leesberg, Manfred Sellink, p. 224; p. 228 (afb.), cat.nr. 283
• Maarten van Heemskerck, p.161; p. 163, cat.nr. 477
• Leerrijke reeksen van Maarten van Heemskerck, Ilja M. Veldman