Het vrolijke huisgezin

Jan Havicksz. Steen, 1668, schilderij, SK-C-229

In dit huishouden hebben jong en oud uitbundig plezier: moeder en grootmoeder zingen, de kinderen maken muziek of roken, terwijl vader het glas heft. Het briefje aan de schoorsteen meldt veelzeggend ‘zo de ouden zongen, zo piepen de jongen’. Steen bracht dit spreekwoord in beeld en maakte zo…

Te zien in de Eregalerij

De kunstgalerij van Jan…

Adriaan de Lelie, 1794 - 1795, schilderij, SK-A-4100

De koopman Gildemeester richtte in 1792 in zijn huis aan de Herengracht te Amsterdam twee grote vertrekken in als schilderijengalerij. Hij staat trots in het midden van de voorkamer, pratend met een van zijn gasten. De bezoekers bestuderen de beroemde werken, waaronder een Rembrandt - te zien boven…

Te zien in zaal 1.10

De zeven werken van barmhartigheid

Meester van Alkmaar, 1504, schilderij, SK-A-2815

Een Hollandse stad vormt het decor voor een beeldverhaal dat laat zien hoe een goed christen hulpbehoevende mensen moet helpen. Christus staat in bijna elk tafereel tussen de toeschouwers. De scènes geven een indruk van de stedelijke samenleving omstreeks 1500. Tijdens de Beeldenstorm van 1566,…

Te zien in zaal 0.4

Portret van Willem I, prins van…

Adriaen Thomasz. Key, ca. 1579, schilderij, SK-A-3148

Onder de edelen in de Nederlanden die in opstand kwamen tegen het Spaanse gezag nam Willem van Oranje (1533-1584), een vooraanstaande plaats in. Opgegroeid aan het hof van Karel V, was hij een meester in het ragfijne diplomatieke spel; vandaar zijn bijnaam ‘de Zwijger’. Hij groeide uit tot de grote…

Te zien in zaal 2.1

Het zieke kind

Gabriël Metsu, ca. 1664 - ca. 1666, schilderij, SK-A-3059

Bezorgd kijkt de moeder naar haar dochtertje, dat lusteloos op schoot hangt. Metsu verbeeldde een bijzonder onderwerp, want afbeeldingen van zieke kinderen kwamen in de 17de eeuw nauwelijks voor. Misschien wilde hij met de moeder de christelijke naastenliefde, ‘Caritas’, weergeven. Het…

Portret van een lid van de familie…

Cornelis Troost, 1736, schilderij, SK-A-3948

Dit portret wekt de indruk dat wij zo bij deze man kunnen binnenwandelen om samen met hem te genieten van kunst en muziek. Op typisch 18de-eeuwse wijze is er geen afstand, het portret wekt geen ontzag. We staan oog in oog met de opgewekte persoonlijkheid van de jongeman, lid van een rijke…

Te zien in zaal 1.1

De zielenvisserij

Adriaen Pietersz. van de Venne, 1614, schilderij, SK-A-447

Op de rivier vissen protestanten (links) en katholieken (rechts) naar aanhangers. Dat de strijd tussen katholieken en protestanten ook een politieke machtsstrijd was, blijkt uit de aanwezigheid van de machthebbers op beide oevers. Links: stadhouder prins Maurits en zijn broer Frederik Hendrik met…

Te zien in zaal 2.5

Zelfportret

Rembrandt van Rijn, ca. 1628, schilderij, SK-A-4691

Onervaren als hij was, schuwde de jonge Rembrandt het experiment niet. In dit vroege zelfportret liet hij het licht langs zijn rechterwang schampen. De rest van het gezicht is in schaduwen gehuld. Het duurt even voordat de beschouwer beseft dat de kunstenaar hem scherp aankijkt. Met de achterkant…

Te zien in zaal 2.8

De bedreigde zwaan

Jan Asselijn, ca. 1650, schilderij, SK-A-4

Met wijd uitgespreide vleugels en een gekromde hals verdedigt de zwaan haar eieren tegen een naderbij zwemmende hond. Door de vogel vanuit een laag gezichtspunt weer te geven, is zijn kracht benadrukt. De teksten op het schilderij zijn van later datum en hebben een politieke betekenis. Zij…

Te zien in de Eregalerij

Meisje in witte kimono

George Hendrik Breitner, 1894, schilderij, SK-A-3584

Geïnspireerd door Japanse prenten schilderde Breitner omstreeks 1894 minstens twaalf schilderijen van een meisje in kimono. Zij heeft steeds een andere houding en de kimono verschilt van kleur. De blikvanger hier is de geborduurde witzijden kimono met de rood afgezette mouwen en oranjekleurige…

Te zien in zaal 1.18