Portret van Jacob Cornelisz van…

Jacob Cornelisz. van Oostsanen (atelier van), ca. 1533, schilderij, SK-A-1405

Zelfportretten zijn illustratief voor het groeiende zelfbewustzijn onder kunstenaars. Dit werk gold lang als het vroegst bekende zelfportret in de schilderkunst van de Noordelijke Nederlanden. Jacob Cornelisz kijkt ons direct aan; achter hem hangt een papiertje met het jaartal 1533 en zijn monogram…

Te zien in zaal 0.6

De Singelbrug bij de Paleisstraat…

George Hendrik Breitner, 1898, schilderij, SK-A-3580

Breitner maakte vaak zelf foto’s als voorbereiding op zijn schilderijen. Ook van dit schilderij is een aantal van zulke voorstudies bekend. De manier waarop de vrouw recht op ons af loopt en de afsnijding van het beeld doen heel fotografisch aan. Aanvankelijk was hier een dienstmeid geschilderd,…

Te zien in zaal 1.18

De zeven werken van barmhartigheid

Meester van Alkmaar, 1504, schilderij, SK-A-2815

Een Hollandse stad vormt het decor voor een beeldverhaal dat laat zien hoe een goed christen hulpbehoevende mensen moet helpen. Christus staat in bijna elk tafereel tussen de toeschouwers. De scènes geven een indruk van de stedelijke samenleving omstreeks 1500. Tijdens de Beeldenstorm van 1566,…

Te zien in zaal 0.4

Portretten van Giuliano en…

Piero di Cosimo, 1482 - 1485, schilderij, SK-C-1368

Op dit tweeluik is de vooraanstaande Florentijnse architect Giuliano da Sangallo geportretteerd met zijn pas overleden vader Francesco, die architect en musicus was. Het zijn vroege voorbeelden van portretten waarin het beroep van de afgebeelden centraal staat. Pen en passer duiden op de bouwkunst,…

Te zien in zaal 0.5

Portret van Willem I, prins van…

Adriaen Thomasz. Key, ca. 1579, schilderij, SK-A-3148

Onder de edelen in de Nederlanden die in opstand kwamen tegen het Spaanse gezag nam Willem van Oranje (1533-1584), een vooraanstaande plaats in. Opgegroeid aan het hof van Karel V, was hij een meester in het ragfijne diplomatieke spel; vandaar zijn bijnaam ‘de Zwijger’. Hij groeide uit tot de grote…

Te zien in zaal 2.1

Het vrolijke huisgezin

Jan Havicksz. Steen, 1668, schilderij, SK-C-229

In dit huishouden hebben jong en oud uitbundig plezier: moeder en grootmoeder zingen, de kinderen maken muziek of roken, terwijl vader het glas heft. Het briefje aan de schoorsteen meldt veelzeggend ‘zo de ouden zongen, zo piepen de jongen’. Steen bracht dit spreekwoord in beeld en maakte zo…

Te zien in de Eregalerij

Galante conversatie, bekend als ‘De…

Gerard ter Borch (II), ca. 1654, schilderij, SK-A-404

Een man van de wereld, misschien een militair, kijkt vol belangstelling naar het staande meisje in de prachtige satijnen jurk. Vroeger werd gedacht dat zij vader en dochter waren. Maar misschien is de man de aanbidder van het meisje en is de oudere dame aanwezig als chaperonne. De jonge vrouw…

Te zien in zaal 2.25

De kindermoord in Bethlehem

Cornelis Cornelisz. van Haarlem, 1590, schilderij, SK-A-128

The New Testament relates that Judea’s King Herod was aghast when he heard the prophecy of a child born in Bethlehem who would become king of the Jews. To forestall this, he ordered all the baby boys under two to be killed. The artist has portrayed the massacre as a wild nightmare of naked men,…

Te zien in zaal 2.1

Meisje in witte kimono

George Hendrik Breitner, 1894, schilderij, SK-A-3584

Geïnspireerd door Japanse prenten schilderde Breitner omstreeks 1894 minstens twaalf schilderijen van een meisje in kimono. Zij heeft steeds een andere houding en de kimono verschilt van kleur. De blikvanger hier is de geborduurde witzijden kimono met de rood afgezette mouwen en oranjekleurige…

Te zien in zaal 1.18

Stilleven met asperges

Adriaen Coorte, 1697, schilderij, SK-A-2099

Coorte vervaardigde vooral kleine stilleventjes met een intiem karakter. Door hun eenvoudige onderwerpen - asperges of besjes – staken zijn schilderijtjes scherp af tegen de grote pronkstillevens die in de mode waren. Daarop ging het juist om de overdaad aan kostbare spullen en etenswaren, terwijl…

Te zien in zaal 2.24