Stilleven met bloemen

Hans Bollongier, 1639, schilderij, SK-A-799

Dit uitbundige boeket oogt natuurlijk, maar tulpen, anemonen, rozen en anjers bloeien in de natuur niet gelijktijdig. Bollongier stelde er echter een uitgebalanceerde compositie mee samen. Het stilleven is geschilderd kort na de beurscrash in 1637, toen menigeen failliet ging door de speculatie in…

De kunstgalerij van Jan…

Adriaan de Lelie, 1794 - 1795, schilderij, SK-A-4100

De koopman Gildemeester richtte in 1792 in zijn huis aan de Herengracht te Amsterdam twee grote vertrekken in als schilderijengalerij. Hij staat trots in het midden van de voorkamer, pratend met een van zijn gasten. De bezoekers bestuderen de beroemde werken, waaronder een Rembrandt - te zien boven…

Te zien in zaal 1.10

De zeven werken van barmhartigheid

Meester van Alkmaar, 1504, schilderij, SK-A-2815

Een Hollandse stad vormt het decor voor een beeldverhaal dat laat zien hoe een goed christen hulpbehoevende mensen moet helpen. Christus staat in bijna elk tafereel tussen de toeschouwers. De scènes geven een indruk van de stedelijke samenleving omstreeks 1500. Tijdens de Beeldenstorm van 1566,…

Te zien in zaal 0.4

Portret van Willem I, prins van…

Adriaen Thomasz. Key, ca. 1579, schilderij, SK-A-3148

Onder de edelen in de Nederlanden die in opstand kwamen tegen het Spaanse gezag nam Willem van Oranje (1533-1584), een vooraanstaande plaats in. Opgegroeid aan het hof van Karel V, was hij een meester in het ragfijne diplomatieke spel; vandaar zijn bijnaam ‘de Zwijger’. Hij groeide uit tot de grote…

Te zien in zaal 2.1

Portret van een lid van de familie…

Cornelis Troost, 1736, schilderij, SK-A-3948

Dit portret wekt de indruk dat wij zo bij deze man kunnen binnenwandelen om samen met hem te genieten van kunst en muziek. Op typisch 18de-eeuwse wijze is er geen afstand, het portret wekt geen ontzag. We staan oog in oog met de opgewekte persoonlijkheid van de jongeman, lid van een rijke…

Te zien in zaal 1.1

De zielenvisserij

Adriaen Pietersz. van de Venne, 1614, schilderij, SK-A-447

Op de rivier vissen protestanten (links) en katholieken (rechts) naar aanhangers. Dat de strijd tussen katholieken en protestanten ook een politieke machtsstrijd was, blijkt uit de aanwezigheid van de machthebbers op beide oevers. Links: stadhouder prins Maurits en zijn broer Frederik Hendrik met…

Te zien in zaal 2.5

Zelfportret

Rembrandt van Rijn, ca. 1628, schilderij, SK-A-4691

Onervaren als hij was, schuwde de jonge Rembrandt het experiment niet. In dit vroege zelfportret liet hij het licht langs zijn rechterwang schampen. De rest van het gezicht is in schaduwen gehuld. Het duurt even voordat de beschouwer beseft dat de kunstenaar hem scherp aankijkt. Met de achterkant…

Te zien in zaal 2.8

Stilleven met vergulde bokaal

Willem Claesz. Heda, 1635, schilderij, SK-A-4830

Willem Heda schilderde veertig jaar lang uitsluitend stillevens. Zijn werk onderscheidt zich van stillevens van tijdgenoten: de kleuren zijn zachter, koeler en harmonieuzer. Een heldergele citroenschil vormt het enige kleuraccent. Met dit werk toont Heda zich een meester in het weergeven van…

Te zien in de Eregalerij

De welvoorziene keuken

Joachim Bueckelaer, 1566, schilderij, SK-A-1451

Niet de overdadige uitstalling van groente, fruit, vlees, gevogelte en vaatwerk die deze keukenmeiden ons hier voorhouden is het hoofdthema van het schilderij. Dat is het bezoek van Jezus bij Maria en Martha, onopvallend afgebeeld in de achtergrond. In de tegenstelling tussen voor- en achtergrond…

Te zien in zaal 0.6

De dans om het gouden kalf

Lucas van Leyden, ca. 1530, schilderij, SK-A-3841

In een doorlopend landschap plaatste Lucas van Leyden het Bijbelverhaal over de Israëlieten die ontrouw waren aan God omdat zij een gouden beeld van een kalf aanbaden. Het drieluik waarschuwt tegen ongeloof en zedeloos gedrag. Wellicht hangt de keuze voor dit zeldzame thema samen met het opkomende…

Te zien in zaal 0.6