De heilige maagschap

Geertgen tot Sint Jans (atelier van), ca. 1495, schilderij, SK-A-500

In dit fictieve, middeleeuwse kerkgebouw is Christus’ naaste familie bijeen, de heilige maagschap, naar het oud-Nederlandse woord ‘maag’ voor bloedverwantschap. Links, in een blauw gewaad, zit Maria met Jezus en naast zich haar moeder Anna. Daarachter staan hun echtgenoten Jozef en Joachim. Rechts…

Te zien in zaal 0.1

De Singelbrug bij de Paleisstraat…

George Hendrik Breitner, 1898, schilderij, SK-A-3580

Breitner maakte vaak zelf foto’s als voorbereiding op zijn schilderijen. Ook van dit schilderij is een aantal van zulke voorstudies bekend. De manier waarop de vrouw recht op ons af loopt en de afsnijding van het beeld doen heel fotografisch aan. Aanvankelijk was hier een dienstmeid geschilderd,…

Te zien in zaal 1.18

Winterlandschap met schaatsers

Hendrick Avercamp, ca. 1608, schilderij, SK-A-1718

Hendrick Avercamp maakte van het winterlandschap een zelfstandig onderwerp. Typerend voor zijn vroege landschappen is de hoge horizon. Deze stelde Avercamp in staat veel aandacht te besteden aan de tientallen figuurtjes op het ijs. Vanuit een vogelvluchtperspectief gaf hij veel amusante details…

Te zien in zaal 2.6

Meisje in witte kimono

George Hendrik Breitner, 1894, schilderij, SK-A-3584

Geïnspireerd door Japanse prenten schilderde Breitner omstreeks 1894 minstens twaalf schilderijen van een meisje in kimono. Zij heeft steeds een andere houding en de kimono verschilt van kleur. De blikvanger hier is de geborduurde witzijden kimono met de rood afgezette mouwen en oranjekleurige…

Te zien in zaal 1.18

De bedreigde zwaan

Jan Asselijn, ca. 1650, schilderij, SK-A-4

Met wijd uitgespreide vleugels en een gekromde hals verdedigt de zwaan haar eieren tegen een naderbij zwemmende hond. Door de vogel vanuit een laag gezichtspunt weer te geven, is zijn kracht benadrukt. De teksten op het schilderij zijn van later datum en hebben een politieke betekenis. Zij…

Te zien in de Eregalerij

De zeven werken van barmhartigheid

Meester van Alkmaar, 1504, schilderij, SK-A-2815

Een Hollandse stad vormt het decor voor een beeldverhaal dat laat zien hoe een goed christen hulpbehoevende mensen moet helpen. Christus staat in bijna elk tafereel tussen de toeschouwers. De scènes geven een indruk van de stedelijke samenleving omstreeks 1500. Tijdens de Beeldenstorm van 1566,…

Te zien in zaal 0.4

Een molen aan een poldervaart,…

Paul Joseph Constantin Gabriël, ca. 1889, schilderij, SK-A-1505

‘Ons land is gekleurd-sappig-vet. (...) ik herhaal het, ons land is niet grijs zelfs niet bij grijs weer, de duinen zijn ook niet grijs’, schreef Constant Gabriël in een brief. In tegenstelling tot veel schilders van de Haagse School schilderde hij graag een mooie zomerdag. Op dit schilderij staan…

Te zien in zaal 1.18

De dans om het gouden kalf

Lucas van Leyden, ca. 1530, schilderij, SK-A-3841

In een doorlopend landschap plaatste Lucas van Leyden het Bijbelverhaal over de Israëlieten die ontrouw waren aan God omdat zij een gouden beeld van een kalf aanbaden. Het drieluik waarschuwt tegen ongeloof en zedeloos gedrag. Wellicht hangt de keuze voor dit zeldzame thema samen met het opkomende…

Te zien in zaal 0.6

Zelfportret

Vincent van Gogh, 1887, schilderij, SK-A-3262

Nadat hij van zijn broer Theo had gehoord over de nieuwe kleurige Franse schilderkunst, ging Vincent in 1886 in Parijs wonen. Al snel probeerde hij de Franse stijl uit op een aantal zelfportretten. Dit deed hij vooral om de kosten voor een model uit te sparen. Hier schilderde hij zichzelf als een…

Te zien in zaal 1.18

Portret van Willem I, prins van…

Adriaen Thomasz. Key, ca. 1579, schilderij, SK-A-3148

Onder de edelen in de Nederlanden die in opstand kwamen tegen het Spaanse gezag nam Willem van Oranje (1533-1584), een vooraanstaande plaats in. Opgegroeid aan het hof van Karel V, was hij een meester in het ragfijne diplomatieke spel; vandaar zijn bijnaam ‘de Zwijger’. Hij groeide uit tot de grote…

Te zien in zaal 2.1