De kindermoord in Bethlehem

Cornelis Cornelisz. van Haarlem, 1590, schilderij, SK-A-128

The New Testament relates that Judea’s King Herod was aghast when he heard the prophecy of a child born in Bethlehem who would become king of the Jews. To forestall this, he ordered all the baby boys under two to be killed. The artist has portrayed the massacre as a wild nightmare of naked men,…

Te zien in zaal 2.1

De dans om het gouden kalf

Lucas van Leyden, ca. 1530, schilderij, SK-A-3841

In een doorlopend landschap plaatste Lucas van Leyden het Bijbelverhaal over de Israëlieten die ontrouw waren aan God omdat zij een gouden beeld van een kalf aanbaden. Het drieluik waarschuwt tegen ongeloof en zedeloos gedrag. Wellicht hangt de keuze voor dit zeldzame thema samen met het opkomende…

Te zien in zaal 0.6

Het zieke kind

Gabriël Metsu, ca. 1664 - ca. 1666, schilderij, SK-A-3059

Bezorgd kijkt de moeder naar haar dochtertje, dat lusteloos op schoot hangt. Metsu verbeeldde een bijzonder onderwerp, want afbeeldingen van zieke kinderen kwamen in de 17de eeuw nauwelijks voor. Misschien wilde hij met de moeder de christelijke naastenliefde, ‘Caritas’, weergeven. Het…

Portret van Don Ramón Satué

Francisco de Goya, 1823, schilderij, SK-A-2963

Goya dankt zijn faam aan zijn portretten van het Spaanse hof en zijn eigenaardige prentenkunst. Hij was al 76 jaar oud toen hij dit krachtige portret schilderde. Don Ramón was rechter bij het hoogste gerechtshof van CastiÏië. Door de ontspannen houding en open kraag maakt het portret een informele…

Te zien in zaal 1.13

De kunstgalerij van Jan…

Adriaan de Lelie, 1794 - 1795, schilderij, SK-A-4100

De koopman Gildemeester richtte in 1792 in zijn huis aan de Herengracht te Amsterdam twee grote vertrekken in als schilderijengalerij. Hij staat trots in het midden van de voorkamer, pratend met een van zijn gasten. De bezoekers bestuderen de beroemde werken, waaronder een Rembrandt - te zien boven…

Te zien in zaal 1.10

De heilige maagschap

Geertgen tot Sint Jans (atelier van), ca. 1495, schilderij, SK-A-500

In dit fictieve, middeleeuwse kerkgebouw is Christus’ naaste familie bijeen, de heilige maagschap, naar het oud-Nederlandse woord ‘maag’ voor bloedverwantschap. Links, in een blauw gewaad, zit Maria met Jezus en naast zich haar moeder Anna. Daarachter staan hun echtgenoten Jozef en Joachim. Rechts…

Te zien in zaal 0.1

Meisje in witte kimono

George Hendrik Breitner, 1894, schilderij, SK-A-3584

Geïnspireerd door Japanse prenten schilderde Breitner omstreeks 1894 minstens twaalf schilderijen van een meisje in kimono. Zij heeft steeds een andere houding en de kimono verschilt van kleur. De blikvanger hier is de geborduurde witzijden kimono met de rood afgezette mouwen en oranjekleurige…

Te zien in zaal 1.18

Vierkante man

Karel Appel, 1951, schilderij, SK-A-5002

Deze figuur past maar ternauwernood op het vierkante doek. Hij loenst een beetje met zijn rode en groene ogen en zijn blauwe mond staat wijd open. Zijn hoofd is veel te groot, zijn lichaam is veel te klein en zijn armen en benen zijn veel te kort, maar met zijn woest gekleurde lichaam en forse…

Te zien in zaal 3.3

Javaanse hoffunctionarissen

anoniem, ca. 1820 - ca. 1870, schilderij, NG-2010-39

Kleren maken de man, ook in Indonesië. Dit zijn geen echte portretten, maar ‘typen’. De nauwkeurig geschilderde kleding en batikmotieven vertellen niet alleen uit welke regio deze mannen afkomstig zijn, ze geven ook informatie over hun rang en status. De stoere, zelfbewuste figuren zijn bijzonder:…

Te zien in zaal 1.17

Aeneas kroont Cloanthus

Ferdinand Bol, ca. 1661 - ca. 1663, schilderij, SK-A-614

Te zien in zaal 2.15