De kindermoord in Bethlehem

Cornelis Cornelisz. van Haarlem, 1590, schilderij, SK-A-128

The New Testament relates that Judea’s King Herod was aghast when he heard the prophecy of a child born in Bethlehem who would become king of the Jews. To forestall this, he ordered all the baby boys under two to be killed. The artist has portrayed the massacre as a wild nightmare of naked men,…

Te zien in zaal 2.1

De dans om het gouden kalf

Lucas van Leyden, ca. 1530, schilderij, SK-A-3841

In een doorlopend landschap plaatste Lucas van Leyden het Bijbelverhaal over de Israëlieten die ontrouw waren aan God omdat zij een gouden beeld van een kalf aanbaden. Het drieluik waarschuwt tegen ongeloof en zedeloos gedrag. Wellicht hangt de keuze voor dit zeldzame thema samen met het opkomende…

Te zien in zaal 0.6

Kist met negen flessen

anoniem, ca. 1680 - ca. 1700, kist, NG-444

Het kistje is waarschijnlijk gemaakt in Batavia (Jakarta). De flesjes komen uit Japan. Ze konden worden gevuld met kostbare specerijoliën voor de bereiding van voedsel, parfum en medicijnen. VOC-gezanten deden kistjes zoals deze cadeau aan belangrijke Aziatische relaties.

Te zien in zaal 2.9

Het zieke kind

Gabriël Metsu, ca. 1664 - ca. 1666, schilderij, SK-A-3059

Bezorgd kijkt de moeder naar haar dochtertje, dat lusteloos op schoot hangt. Metsu verbeeldde een bijzonder onderwerp, want afbeeldingen van zieke kinderen kwamen in de 17de eeuw nauwelijks voor. Misschien wilde hij met de moeder de christelijke naastenliefde, ‘Caritas’, weergeven. Het…

Portret van Don Ramón Satué

Francisco de Goya, 1823, schilderij, SK-A-2963

Goya dankt zijn faam aan zijn portretten van het Spaanse hof en zijn eigenaardige prentenkunst. Hij was al 76 jaar oud toen hij dit krachtige portret schilderde. Don Ramón was rechter bij het hoogste gerechtshof van CastiÏië. Door de ontspannen houding en open kraag maakt het portret een informele…

Te zien in zaal 1.13

De kunstgalerij van Jan…

Adriaan de Lelie, 1794 - 1795, schilderij, SK-A-4100

De koopman Gildemeester richtte in 1792 in zijn huis aan de Herengracht te Amsterdam twee grote vertrekken in als schilderijengalerij. Hij staat trots in het midden van de voorkamer, pratend met een van zijn gasten. De bezoekers bestuderen de beroemde werken, waaronder een Rembrandt - te zien boven…

Te zien in zaal 1.10

De heilige maagschap

Geertgen tot Sint Jans (atelier van), ca. 1495, schilderij, SK-A-500

In dit fictieve, middeleeuwse kerkgebouw is Christus’ naaste familie bijeen, de heilige maagschap, naar het oud-Nederlandse woord ‘maag’ voor bloedverwantschap. Links, in een blauw gewaad, zit Maria met Jezus en naast zich haar moeder Anna. Daarachter staan hun echtgenoten Jozef en Joachim. Rechts…

Te zien in zaal 0.1

Meisje in witte kimono

George Hendrik Breitner, 1894, schilderij, SK-A-3584

Geïnspireerd door Japanse prenten schilderde Breitner omstreeks 1894 minstens twaalf schilderijen van een meisje in kimono. Zij heeft steeds een andere houding en de kimono verschilt van kleur. De blikvanger hier is de geborduurde witzijden kimono met de rood afgezette mouwen en oranjekleurige…

Te zien in zaal 1.18

Diorama van een du, dansfeest op de…

Gerrit Schouten, 1830, diorama, NG-2005-24

In de danstent is een 'du' gaande, een rollenspel met muziek en dans dat werd opgevoerd op de plantages. Zowel de spelers als de toeschouwers waren slaven. De hoofdrol was voor de 'Afrankeri', de vertelster van het verhaal, links. De man in het rode pak rechts speelt de koning. Europeanen in…

Te zien in zaal 1.17

Haarlemse ontvangstkamer 1794

Abraham van der Hart, ca. 1793 - ca. 1795, interieuronderdeel, BK-15613

De inrichting van deze kamer is afkomstig uit het huis van de koopman en kunstverzamelaar Willem Philip Kops, aan de Nieuwe Gracht 74 in Haarlem. Deze kamer werd waarschijnlijk gebruikt voor avondontvangsten. Hij is op het stucplafond na nog geheel intact. Abraham van der Hart, de stadsarchitect…

Te zien in zaal 1.7