Schuttersmaaltijd ter viering van…

Bartholomeus van der Helst, 1648, schilderij, SK-C-2

Schutters vormden de gewapende macht van de stad. Zij waren vrijwilligers. In Amsterdam had elk stadsdeel een eigen schutterij met een eigen verenigingsgebouw. In de 17de eeuw werden die gebouwen groter en mooier. De interieurs werden versierd met groepsportretten van de leden. In 1648 legde Van der…

Te zien in zaal 2.8

Winterlandschap met schaatsers

Hendrick Avercamp, ca. 1608, schilderij, SK-A-1718

Hendrick Avercamp maakte van het winterlandschap een zelfstandig onderwerp. Typerend voor zijn vroege landschappen is de hoge horizon. Deze stelde Avercamp in staat veel aandacht te besteden aan de tientallen figuurtjes op het ijs. Vanuit een vogelvluchtperspectief gaf hij veel amusante details…

Te zien in zaal 2.6

Rivierlandschap met ruiters

Aelbert Cuyp, ca. 1653 - 1657, schilderij, SK-A-4118

In dit zonovergoten rivierlandschap laten reizigers hun paarden een ogenblik rusten. Aan hun oranje sjerpen zijn de ruiters te herkennen als officieren van het Hollandse leger. De steile heuvels zag Cuyp op een reis langs de Rijn tussen Nijmegen en Kleef. Waarschijnlijk maakte hij ter plekke…

Te zien in de Eregalerij

Portret van een meisje in het blauw

Johannes Cornelisz. Verspronck, 1641, schilderij, SK-A-3064

Wat maakte dit toch tot zo’n populair portret? Dat het een leuk kind voorstelt, in haar mooiste kleren? Het meisje werd, zoals toen gebruikelijk was, neergezet als kleine volwassen dame. Alleen haar gezichtsuitdrukking verraadt dat ze die rol maar speelt. Helaas kennen we haar naam niet.

Te zien in de Eregalerij

Galante conversatie, bekend als ‘De…

Gerard ter Borch (II), ca. 1654, schilderij, SK-A-404

Een man van de wereld, misschien een militair, kijkt vol belangstelling naar het staande meisje in de prachtige satijnen jurk. Vroeger werd gedacht dat zij vader en dochter waren. Maar misschien is de man de aanbidder van het meisje en is de oudere dame aanwezig als chaperonne. De jonge vrouw…

Te zien in zaal 2.25

Brieflezende vrouw

Johannes Vermeer, ca. 1663, schilderij, SK-C-251

Een stil privémoment – een jonge vrouw staat aandachtig een brief te lezen. Het is ochtend als we haar gadeslaan, ze is nog in haar blauwe nachtjakje. Alle andere kleuren zijn ondergeschikt aan dit stralende lapis-lazuliblauw, geel of rood komen nauwelijks op het schilderij voor. Vermeer…

Te zien in de Eregalerij

De buitenpartij

Dirck Hals, 1627, schilderij, SK-A-1796

Dirck Hals schilderde voornamelijk vrolijke gezelschappen, waarin hij vaak onopvallend een moralistische boodschap verwerkte. In dit schilderij - een op het oog frivole partij - verbeeldt het geketende aapje op de voorgrond de mens die in zonde leeft en zich daarvan niet kan losmaken. Zo wordt de…

Te zien in zaal 2.6

De Singelbrug bij de Paleisstraat…

George Hendrik Breitner, 1898, schilderij, SK-A-3580

Breitner maakte vaak zelf foto’s als voorbereiding op zijn schilderijen. Ook van dit schilderij is een aantal van zulke voorstudies bekend. De manier waarop de vrouw recht op ons af loopt en de afsnijding van het beeld doen heel fotografisch aan. Aanvankelijk was hier een dienstmeid geschilderd,…

Te zien in zaal 1.18

De kindermoord in Bethlehem

Cornelis Cornelisz. van Haarlem, 1590, schilderij, SK-A-128

The New Testament relates that Judea’s King Herod was aghast when he heard the prophecy of a child born in Bethlehem who would become king of the Jews. To forestall this, he ordered all the baby boys under two to be killed. The artist has portrayed the massacre as a wild nightmare of naked men,…

Te zien in zaal 2.1

De dans om het gouden kalf

Lucas van Leyden, ca. 1530, schilderij, SK-A-3841

In een doorlopend landschap plaatste Lucas van Leyden het Bijbelverhaal over de Israëlieten die ontrouw waren aan God omdat zij een gouden beeld van een kalf aanbaden. Het drieluik waarschuwt tegen ongeloof en zedeloos gedrag. Wellicht hangt de keuze voor dit zeldzame thema samen met het opkomende…

Te zien in zaal 0.6