Blauwe ara

Meissener Porzellan Manufaktur, 1731, figuur, BK-17496

Begin 18de eeuw ontdekten Duitse wetenschappers de samenstelling van Chinees porselein. Keurvorst August de Sterke was zó enthousiast over dit harde, doorschijnend witte materiaal dat hij zijn Japanisches Palais in Dresden vulde met porseleinen objecten. Voor de grote zaal liet hij in de jaren ‘30…

Kist met negen flessen

anoniem, ca. 1680 - ca. 1700, kist, NG-444

Het kistje is waarschijnlijk gemaakt in Batavia (Jakarta). De flesjes komen uit Japan. Ze konden worden gevuld met kostbare specerijoliën voor de bereiding van voedsel, parfum en medicijnen. VOC-gezanten deden kistjes zoals deze cadeau aan belangrijke Aziatische relaties.

Te zien in zaal 2.9

Klok en kruithoorn

anoniem, ca. 1590 - ca. 1596, uurwerk, NG-NM-7687

In 1596 overwinterden Willem Barentsz, Jacob van Heemskerck en vijftien anderen in een zelfgebouwd huis op het eiland Nova Zembla voor de Russische kust. Opgesloten in het huis tijdens de poolnacht hadden de mannen geen besef van dag en nacht. Een klok aan de muur gaf de tijd aan, tot deze op 3…

Te zien in zaal 2.9

Zelfportret

Johan Gregor van der Schardt, ca. 1573 - ca. 1580, buste, BK-2000-17

Om dit kleine borstbeeld – het is de helft van de ware grootte – te maken, moest de beeldhouwer allerlei kunstgrepen met spiegels verrichten. Van der Schardt heeft zichzelf niet recht van voren weergegeven, maar hij wendt zijn blik van de beschouwer af, alsof hij deze niet wil zien. Het naakte…

Te zien in zaal 2.3

Roemer met een gedicht op…

anoniem, 1619, roemer, BK-1983-15

Anna Roemers Visscher graveerde een van haar eigen gedichten in een wijnglas, een geschenk voor Constantijn Huygens. De woorden bevatten een klacht en een aansporing: haar pen is opgedroogd, haar hersens verroest. Ze vraagt Huygens voor haar wat water van de Helicon – de woonplaats van de Muzen – te…

Te zien in zaal 2.8

Brieflezende vrouw

Johannes Vermeer, ca. 1663, schilderij, SK-C-251

Een stil privémoment – een jonge vrouw staat aandachtig een brief te lezen. Het is ochtend als we haar gadeslaan, ze is nog in haar blauwe nachtjakje. Alle andere kleuren zijn ondergeschikt aan dit stralende lapis-lazuliblauw, geel of rood komen nauwelijks op het schilderij voor. Vermeer…

Te zien in de Eregalerij

Het vrolijke huisgezin

Jan Havicksz. Steen, 1668, schilderij, SK-C-229

In dit huishouden hebben jong en oud uitbundig plezier: moeder en grootmoeder zingen, de kinderen maken muziek of roken, terwijl vader het glas heft. Het briefje aan de schoorsteen meldt veelzeggend ‘zo de ouden zongen, zo piepen de jongen’. Steen bracht dit spreekwoord in beeld en maakte zo…

Te zien in de Eregalerij

De zielenvisserij

Adriaen Pietersz. van de Venne, 1614, schilderij, SK-A-447

Op de rivier vissen protestanten (links) en katholieken (rechts) naar aanhangers. Dat de strijd tussen katholieken en protestanten ook een politieke machtsstrijd was, blijkt uit de aanwezigheid van de machthebbers op beide oevers. Links: stadhouder prins Maurits en zijn broer Frederik Hendrik met…

Te zien in zaal 2.5

Portretten van Giuliano en…

Piero di Cosimo, 1482 - 1485, schilderij, SK-C-1368

Op dit tweeluik is de vooraanstaande Florentijnse architect Giuliano da Sangallo geportretteerd met zijn pas overleden vader Francesco, die architect en musicus was. Het zijn vroege voorbeelden van portretten waarin het beroep van de afgebeelden centraal staat. Pen en passer duiden op de bouwkunst,…

Te zien in zaal 0.5

De Nachtwacht

Rembrandt van Rijn, 1642, schilderij, SK-C-5

Rembrandts beroemdste en grootste doek werd gemaakt voor de Kloveniersdoelen. Dit was een van de verenigingsgebouwen van de Amsterdamse schutterij, de burgerwacht van de stad. Rembrandt was de eerste die op een groepsportret de figuren in actie weergaf. De kapitein, in het zwart, geeft zijn…

Te zien in de Nachtwachtzaal