Tijdens de Tweede Wereldoorlog is Indonesië bezet door Japan en worden Nederlanders geïnterneerd in kampen. Na de Japanse capitulatie komen de eerste repatrianten naar Nederland. Jeanne van Leur-de Loos (1910-1973) is een van hen.
Jeanne van Leur-de Loos
Jeanne van Leur-de Loos, door vrienden en familie ook wel Peu genoemd, is vanaf 31 augustus 1943 tot 18 september 1945 geïnterneerd in het kamp Tjideng en later in het vrouwenkamp Kampong Makassar. Haar man, de jurist Job van Leur, komt in 1942 om tijdens de Slag in de Javazee.
Jeanne (Peu) van Leur-de Loos na terugkeer uit Indonesië, ca. 1946. Onbekende fotograaf. Leiden, collectie P.A. Terwen


Niet welkom
Wanneer zij uit het kamp bevrijd is, schrijft zij over haar vroegere woning aan haar ouders in Nederland: ‘Alles is weg’. Ze ziet de vijandigheid tegen Nederlanders toenemen: ‘Westerlingen zijn lange tijd niet welkom in toko’s en passars’, schrijft ze. Voedsel verkopen aan Europeanen werd gezien als koloniale collaboratie.
Vismarkt te Batavia


Zijden landkaarten
Textiel is schaars, maar toch weet Peu, waarschijnlijk via een tussenhandelaar, zijden landkaarten van de Britse luchtmacht te bemachtigen. De kaarten waren bedoeld om bij een noodlanding te dienen als oriëntatiemiddel voor Britse militairen.
Zijden landkaart gebruikt als pilotensjaal


Huisjapon
Voor de oorlog wisselt Peu met vriendinnen regelmatig patronen uit. Het maken van kleding is altijd een liefhebberij van haar geweest. Met een handnaaimachine maakt ze in 1945 deze huisjapon van de landkaarten.
Ochtendjas van zijden landkaarten J. Terwen-de Loos, zijde met plastic knoop, 1945


Meer dan een kledingstuk
Na de ontberingen van het Japanse interneringskamp was zo’n huisjapon veel meer dan zomaar een kledingstuk. Deze nieuwe, met veel zorg achter de vertrouwd snorrende naaimachine gemaakte huisjapon had wel iets weg van de jurken die Peu voor de oorlog droeg.
Ochtendjas van zijden landkaarten J. Terwen-de Loos, zijde met plastic knoop, 1945
Naar Nederland
Op 25 januari 1946 vertrekt Peu samen met 1.000 anderen aan boord van de Johan de Witt naar Nederland. Een kleine maand later komt ze aan in Amsterdam. Daar draagt ze de jurk nog tot circa 1951.
Jeanne (Peu) van Leur-de Loos in de huisjapon van zijden landkaarten, ca. 1951. Onbekende fotograaf. Leiden, collectie P.A. Terwen
Pier Terwen
Pier Terwen is de zoon van Jeanne (Peu) van Leur - de Loos. Hij vertelt over zijn moeder en de jurk die zijn van zijden landkaarten heeft gemaakt.