10 x Kerst

Uit de serie 10 dingen over...

Kerst is voor iedereen dit jaar een stuk soberder en maken we er allemaal het beste van. Fijne feestdagen! Dit zijn onze tien kersttradities in de collectie van het Rijksmuseum.

Het lot van een kerstboom Het lot van een kerstboom

{{ 1 | leadingZero }}

Het lot van de kerstboom

Het lot van de kerstboom was in de negentiende eeuw niet veel anders dan nu. Zoals te lezen is in deze strip. Van omhakken tot versieren, om uiteindelijk te eindigen in kachelhout.

Het lot van een kerstboom

Gazette du Bon Ton, 1914 - No. 1, Pl. IV: Les Préparatifs de Noël / Robe d'après-midi de Redfern Gazette du Bon Ton, 1914 - No. 1, Pl. IV: Les Préparatifs de Noël / Robe d'après-midi de Redfern

{{ 2 | leadingZero }}

Stijlvolle kerst

Inmiddels is een kerstboom niet meer weg te denken in vele huishoudens. Gazette du Bon Ton, een Parijs modetijdschrift uit begin 20ste eeuw laat zien hoe je stijlvol de kerstboom versiert.

Gazette du Bon Ton, 1914 - No. 1, Pl. IV: Les Préparatifs de Noël / Robe d'après-midi de Redfern

Gazette du Bon Ton, 1914 - No. 1, Pl. III: L'Arbre Merveilleux / Costumes d'enfants pour Noël Gazette du Bon Ton, 1914 - No. 1, Pl. III: L'Arbre Merveilleux / Costumes d'enfants pour Noël

{{ 3 | leadingZero }}

Een bont versierde kerstboom

In hetzelfde blad volgt ook modeadvies voor kinderen. Al trekt de bont versierde kerstboom met speelgoedauto’s en poppen meer aandacht.

Gazette du Bon Ton, 1914 - No. 1, Pl. III: L'Arbre Merveilleux / Costumes d'enfants pour Noël

Notenkraker in een huzarenmantel bij een kerstboom Notenkraker in een huzarenmantel bij een kerstboom

{{ 4 | leadingZero }}

De notenkraker

Deze getekende notenkraker was een illustratie voor een Nederlandse uitgave van de Notenkraker en de muizenkoning van E.T.A. Hoffmann. Op dit verhaal is de beroemde balletvoorstelling gebaseerd.

Notenkraker in een huzarenmantel bij een kerstboom

De geboorte van Jezus De geboorte van Jezus

{{ 5 | leadingZero }}

Kerststal, of toch niet?

Dit beeld doet denken aan een kerststal, al bestaat het niet uit losse elementen. Scenes uit het leven van Christus, waaronder de Geboorte, inspireerden veel kunstenaars. Deze riepen extra devotie op rond feestdagen als Kerstmis.

De geboorte van Jezus toegeschreven aan Hans Kamensetzer (werkzaam ca. 1471–1487), Straatsburg, ca. 1470, loofhout (noten- of lindehout?) met originele polychromie

Kerstwieg Kerstwieg

{{ 6 | leadingZero }}

De kerstwieg

Een kerstwieg stond oorspronkelijk op het altaar, met daarin een beeld van Christus. Als de priester de wieg bewoog, begonnen de mensen met het zingen van kerstliederen.

Kerstwieg toegeschreven aan Jan II Borman (werkzaam 1479-1520), Brussel, ca. 1510, eikenhout, been

Scènes uit het leven van Christus Scènes uit het leven van Christus

{{ 7 | leadingZero }}

Het leven van Jezus Christus als stripverhaal

In dit 15de-eeuwse schilderij trekken achttien scènes uit het leven van Christus als een stripverhaal aan ons voorbij, zoals de geboorte, wat Christenen met kerst vieren.

Scènes uit het leven van Christus Maasland (Roermond?), ca. 1435, olieverf op doek op paneel

De aanbidding der herders: nachtstuk De aanbidding der herders: nachtstuk

{{ 8 | leadingZero }}

Rembrandt & Christus

Vele kunstenaars hebben de geboorte en aanbidding van Christus vastgelegd, ook Rembrandt. Op de ets zie je de aanbidding van de herders. Door het licht donker contrast, vallen onze ogen direct op Maria en Christus.

De aanbidding der herders: nachtstuk Rembrandt van Rijn (1606-1669), ets en droge naald, eerste staat, ca. 1657

Kinderen rond een kerstboom met poppen Kinderen rond een kerstboom met poppen

{{ 9 | leadingZero }}

Kinderen bij de kerstboom

Kerst wordt uitbundig gevierd op deze foto. Mensen lopen door het beeld, er is een voorstelling met kostuums gaande en kinderen spelen. Niet veel anders dan bij een gemiddeld gezin op kerstavond, of toch wel?

Kinderen rond een kerstboom met poppen

{{ 10 | leadingZero }}

Traditie van kerstkaartjes

Kerst- en nieuwjaarswensen sturen naar vrienden, familie en kennissen. Dat doen we al meer dan anderhalve eeuw. Wie stuur jij dit jaar een kerstkaart?

Kerst- en nieuwjaarswens met bruidspaar, anoniem, ca. 1860 - ca. 1880

10 dingen over American Photography

De Surinaamse insecten van Maria Sibylla Merian

Beroemd om haar gedetailleerde illustraties van insecten en planten

10 dingen over Signaal 1 en 2 van Carel Visser

Een van de belangrijkste Nederlandse beeldhouwers van de twintigste eeuw

Muil Muil

10 dingen Point of View

De collectie bekeken vanuit een genderperspectief

10 dingen over Lee Ufan

Meisje in witte kimono Meisje in witte kimono

Breitners schildersmodellen Geesje en Anna

Maar wie waren deze meisjes eigenlijk?

De avondschool De avondschool

10 dingen over lichtjes in het Rijksmuseum

Ensemble van vier zilveren, deels vergulde zoutvaten gemaakt door de beroemde zeventiende-eeuwse Amsterdamse zilversmid Johannes Lutma Ensemble van vier zilveren, deels vergulde zoutvaten gemaakt door de beroemde zeventiende-eeuwse Amsterdamse zilversmid Johannes Lutma

10 dingen over de zoutvaten van de beroemde zilversmid Johannes Lutma

10 dingen over Richard Long

10 dingen over Herman Doomer

De belangrijkste Amsterdamse meubelmaker in de eerste helft van de 17de eeuw

Paulus geneest de man die niet kon lopen Paulus geneest de man die niet kon lopen

10 x fysieke en mentale diversiteit in beeld

Een impressie van fysieke en mentale diversiteit in de collectie van het Rijksmuseum

Fragment van het ‘Reuzen-Cyclorama’ Fragment van het ‘Reuzen-Cyclorama’

10 dingen over XXL Papier

Groot, groter, grootst!

10 dingen over het Meissenporselein van de familie Oppenheimer

Een breekbaar verleden

10 dingen over Catharina van Hemessen

Wie was Catharina van Hemessen en waarmee had zij internationaal succes?

Salomé met het hoofd van Johannes de Doper Salomé met het hoofd van Johannes de Doper

10 bijzondere vrouwen

Van Schilderessen, Historische Vrouwen tot Heldinnen

10 dingen over portretten

Welke verhalen vertellen de geportretteerden?

Stilleven met kalkoenpastei Stilleven met kalkoenpastei

10 werken met een relatie tot slavernij

Rijksmuseum & Slavernij

Eendracht en Vrede Eendracht en Vrede

10 x Queering the Rijksmuseum

Queer verhalen in de collectie

Het lot van een kerstboom Het lot van een kerstboom

10 x Kerst

Van het lot van de kerstboom tot de kerstwieg

10 x katten in het Rijksmuseum

Speciaal voor de kattenliefhebber

De heks De heks

Top 10 Halloween in het Rijksmuseum

Griezelen en gruwelen in Collectie Online