Herman Doomer (ca.1595-1650) was waarschijnlijk de belangrijkste Amsterdamse meubelmaker in de eerste helft van de 17de eeuw. Hij was een vernieuwer. Zijn werk introduceerde nieuwe materialen en technieken in de Nederlandse meubelkunst.
{{ 1 | leadingZero }}
HERMAN DOOMER
Zijn naam en kunst waren al zeer populair tijdens zijn carrière. Doomer en zijn vrouw werden zelfs geschilderd door Rembrandt! Je vindt deze portretten nu in New York en Sint Petersburg. In de 19de eeuw werd er van zijn portret deze prent gemaakt.
Portret van Herman Doomer, Charles Albert Waltner, naar Rembrandt van Rijn, ca. 1884
{{ 2 | leadingZero }}
ONTDEKKING
Er zijn maar weinig werken bekend van Herman Doomer. Daarom is de recente ontdekking van deze kunstkast zo bijzonder. Door de overeenkomsten in de vorm en versiering met zijn werk in het Rijksmuseum kan deze kast met zekerheid aan Doomer worden toegeschreven.
Kast - Herman Doomer - 1632
{{ 3 | leadingZero }}
PRONKMEUBEL
Een pronkstuk als deze kast was onmisbaar in een welgesteld 17de-eeuws huishouden. Het maakte veel indruk. Een kleine groep meubelmakers ging in navolging van Doomer ook experimenteren met het versieren van meubelen met kostbare houtsoorten.
Kast op ronde poten, Crispijn van de Passe (II), 1642
{{ 4 | leadingZero }}
TECHNIEK
Fineren is een techniek waar dunne plakken kostbare houtsoorten (zoals ebbenhout) op een minder dure ondergrond werden gelijmd. Doomer had een belangrijke rol in de ontwikkeling van gefineerde meubelkunst in de 17de-eeuwse republiek.
Kast, Herman Doomer, ca. 1635 - ca. 1645
{{ 5 | leadingZero }}
EBBENHOUT
Ebbenhout is een zeer harde houdsoort en heeft een diepe en donkere glans. Een houtsoort dat al sinds de oudheid erg populair is. Doomer gebruikte vaak ebbenhout voor zijn kasten. Hij gebruikte het ebbenhout niet alleen als fineer, maar sneed ook versieringen in het harde hout.
Kast, Herman Doomer, ca. 1635 - ca. 1645
{{ 6 | leadingZero }}
HERKOMST
Het kostbare ebbenhout komt voornamelijk uit Zuid Oost Azië vanuit waar de VOC het importeerde naar Nederland. Het werd daar door de tot slaaf gemaakte arbeiders gekapt, onder andere op het Indonesische eiland Ternate. Dit eiland stond bekend om de goede kwaliteit ebbenhout.
Gezicht op het eiland Ternate, Johannes Kip, 1682
{{ 7 | leadingZero }}
ERFSTUK
Door de combinatie van ebbenhout en parelmoer is deze kast een zeer kostbaar meubel. Het gebruik van deze materialen is heel typisch voor de innovatieve Doomer. Deze kast werd nooit verkocht en bleef in de verzameling van zijn weduwe.
Kast, Herman Doomer, ca. 1635 - ca. 1645
{{ 8 | leadingZero }}
PARELMOER
De combinatie van parelmoer op een zwarte ondergrond werd ook toegepast door de goudsmid Dirck van Rijswijk (1596-1679). Eigentijdse bezoekers legden een verband tussen deze combinatie en het Japanse lakwerk versierd met parelmoer. Mogelijk hebben Doomer en Van Rijswijk samengewerkt.
Tafelblad, Dirk van Rijswijck, ca. 1650 - ca. 1660
{{ 9 | leadingZero }}
UITVINDER
Samen met zijn zoon Mattheus vroeg Doomer in 1641 een patent aan voor het persen van walvisbalein in patronen. Dit materiaal kon ook worden gebeitst om ebbenhout na te bootsen. Hiermee kon Doomer lijsten maken die op deze kostbare houtsoort leken.
Spiegellijst, Herman Doomer (toegeschreven aan), Herman Doomer (verworpen toeschrijving), ca. 1640 - ca. 1655
{{ 10 | leadingZero }}
NAZATEN
Zijn andere zoon, Lambert Doomer (1624-1700), was kunstenaar. Hij was mogelijk een leerling van Rembrandt, wiens werk hij zeer bewonderde. Later zou Lambert de portretten van zijn ouders door Rembrandt erven.
Kop van een landgeit, Lambert Doomer, 1655 - 1665