10 dingen over de monumentale bibliotheek van Cuypers

Het grote dakraam boven de leeszaal van de bibliotheek was zeer modern bij de oplevering. Het betekende dat mensen overdag geen kaarsen of gaslicht nodig hadden om te kunnen lezen.

Dit is de grootste kunsthistorische bibliotheek van Nederland, zowel bij de bouw als nu. De totale collectie omvat zo’n 450.000 banden. Iedereen mag deze stukken komen inzien en bestuderen. Hier heb je wel een reservering voor nodig.

Naast de monumentale Cuypersbibliotheek vind je een ruimte waar je werken op papier, bijzondere boeken en andere documentatie kunt raadplegen: de Studiezaal. Zo kun je bijvoorbeeld zelf tekeningen of etsen van de grote meesters bestuderen.

Het doel van Cuypers was om een ruimte te ontwerpen met grandeur die groot overkwam. Daarom zijn de pilaren aan de bovenkant dunner dan onderaan. Hierdoor lijken ze langer en de ruimte hoger.

In de leeszaal stonden bij de oplevering beduidend minder boeken. Nu kan deze ruimte niet alles meer herbergen en staat het grootste stuk van de collectie in tunnels onder het gebouw.

De decoraties van de bibliotheek waren bedoeld om kunsthistorici te eren en om je te vragen stil te zijn. Zo staat er op de wand Gij hebt twee ogen en een mond. Dit zij voor u een teeken, hier veel te lezen en niet te spreken.

Voor Cuypers was symmetrie belangrijk. Daarom zie je hier een grote decoratieve cirkel op de vloer die een spiegeling is van de trap aan de andere kant.

Om het daglicht zo veel mogelijk te reflecteren zijn de bovenste delen van de wanden met een lichte kleur beschilderd. Ook zijn de decoraties klein en ver uit elkaar geplaatst om zo veel mogelijk daglicht te kunnen gebruiken.

Cuypers koos er soms voor de materialen te laten zien. Zo ook de ijzeren klinknagels in de bogen. Hij voegde hier echter een rij geschilderde klinknagels aan toe om het visuele ritme beter over te laten komen.

Deze spijlen zijn gemaakt van smeedijzer. Dit was aan het eind van de 19e eeuw een modern materiaal. Cuypers wilde het echter op een ouderwetse manier gebruiken, namelijk met de hand gesmeed.