10 dingen over XXL Papier

Uit de serie 10 dingen over...

In de tentoonstelling XXL Papier zie je de allergrootste werken op papier uit onze collectie. Prenten, tekeningen en foto’s. Vanwege hun kwetsbaarheid en formaat zijn ze bijna nooit te zien. Lees hier 10 dingen over deze reuzengrote papieren objecten.

Landing van Scipio Africanus bij Carthago Landing van Scipio Africanus bij Carthago

{{ 1 | leadingZero }}

KWETSBAAR

Papier is kwetsbaar. Het scheurt, kreukt en verkleurt. Daarom is het heel bijzonder als een blad papier soms eeuwenlang intact bewaard blijft. Voor grote papieren objecten geldt dat natuurlijk helemaal.

2,48m × 2,57m: Landing van Scipio Africanus bij Carthago, Michiel Coxie (I) (toegeschreven aan), ca. 1555

De legers van Farao worden door de Rode Zee verzwolgen De legers van Farao worden door de Rode Zee verzwolgen

{{ 2 | leadingZero }}

VERLIES

Grote papieren objecten raken niet alleen sneller beschadigd. Ze zijn bovendien lastig op te bergen. Wanneer een werk uit meerdere bladen bestaat, is ook de kans op verlies aanwezig. Gelukkig hebben sommige werken de tand des tijds doorstaan.

1,32m × 2,32m: De legers van Farao worden door de Rode Zee verzwolgen, anoniem, naar Titiaan, 1549

Stamboom van het Habsburgse huis Stamboom van het Habsburgse huis

{{ 3 | leadingZero }}

GROOT

Het formaat van een vel papier was lange tijd door technische (on)mogelijkheden beperkt. Toch creëerden kunstenaars groots. Met behulp van meerdere houtblokken of koperplaten werden composities samengesteld en vellen aaneengeschakeld. Soms tot wel 7 meter!

7m × 48cm: Stamboom van het Habsburgse huis, Robert Péril, 1535

Kruisiging van Christus Kruisiging van Christus

{{ 4 | leadingZero }}

MULTIFUNCTIONEEL

Om verschillende redenen werd er voor papier als drager gekozen. Het was relatief goedkoop, licht en veelzijdig. Dit altaarstuk uit 9 negen losse gravures kon eenvoudig gemonteerd en opgehangen worden.

1,96m × 1,26m: Gekruisigde Christus met Maria, Johannes en Maria Magdalena, Mattheus Borrekens, naar Anthony van Dyck, naar Erasmus Quellinus (II), 1650

Fries met de bestraffing van Niobe Fries met de bestraffing van Niobe

{{ 5 | leadingZero }}

AAN DE MUUR

Deze langwerpige voorstelling doet denken aan een gebeeldhouwd antiek marmeren fries. De prent werd op dezelfde manier toegepast: ter decoratie langs de bovenkant van een kamer of aan een gevel geplakt.

29,5cm × 3,10m: Fries met de bestraffing van Niobe, Jan Saenredam, naar Polidoro da Caravaggio, naar Hendrick Goltzius, 1594

{{ 6 | leadingZero }}

HANDROL

Deze handrol was niet bedoeld om volledig uitgerold te bekijken. De twaalf scènes van jongetjes die spelen, musiceren en kalligraferen in een Chinese tuin moeten stuk voor stuk onthuld worden. De toeschouwer bepaalde zo het tempo.

6,8 m: Honderd kinderen, toegeschreven aan Xu Yanghong (werkzaam eind 17de–begin 18de eeuw), pen en penseel in inkt en waterverf, ca. 1700

Ontwerp voor raam in het Noordertransept in de Dom te Utrecht Ontwerp voor raam in het Noordertransept in de Dom te Utrecht

{{ 7 | leadingZero }}

CARTONS

Papier werd ook gebruikt als werkmateriaal. Voor het maken van glas-in-loodramen had de glasschilder een ontwerp op ware grootte nodig, een zogeheten carton. Het originele glasraam is nog steeds te bewonderen in de Domkerk in Utrecht.

6,6m: Ontwerp voor raam in het noordertransept van de Dom in Utrecht, Richard Nicolaüs Roland Holst, ca. 1934

BK-18283-A BK-18283-A

{{ 8 | leadingZero }}

CYCLORAMA

Dit 23 meter lange papieren landschap is slechts een fragment. Het behoorde tot een bewegend panorama dat 1,5 kilometer lang was. De voorstelling werd langzaam voor het publiek afgerold. Deze vorm van vermaak was de voorloper van de bioscoop.

1.80m × 23m: Fragment van een bewegend panorama, Gebroeders Borgmann (toegeschreven aan), ca. 1853

{{ 9 | leadingZero }}

PRINTER

Dankzij de technische vooruitgang van papierproductie groeiden formaten. Innovaties op het gebied van drukvormen en -persen, camera’s en printers dragen daar aan bij. Deze foto rolde uit de grootste printer die de fotograaf tot haar beschikking had.

1,45m × 2m: Gunkanjima, Sanne Peper, 2008

{{ 10 | leadingZero }}

MODERN

Deze steeds grotere, ogenschijnlijk grenzeloze oppervlakken papier worden door kunstenaars benut om vrijer te werken. Ook staan ze ons als toeschouwer toe er onderdeel van uit te maken. Dit landschap stap je bijna in.

3m × 6m: De nachtwolken drijven het vergetene mee, Jacobien de Rooij, 1997