Tijdlijn Nederlandse geschiedenis
1506-1555 De Nederlanden onder Karel V
](http://lh3.ggpht.com/NdoJenOoWyrU7iEgaBc_YV9CTC7YyeLXnF4kRG_i7NV5Dg6dBoMuEeQA714WqWM1l_bpHHqodpNIywq3qxNUgvCk7g=s350)
De Nederlanden onder keizer Karel V
In 1506 volgde Karel V zijn vader Filips de Schone op als landsheer van de Nederlanden. Zijn voorgangers hadden geprobeerd de als los zand aan elkaar hangende Nederlandse gewesten te verenigen. Karel V voltooide dit karwei. Hierdoor legde hij de basis voor een centraal bestuurde, welvarende staat.
1566-1648 Nederlandse Opstand en het ontstaan van de Republiek
](http://lh4.ggpht.com/G-pKxv1kBeo-a8xV36Zi7AWKdbeHoVZgOepKTlRAfFPP2aA0qBcd4Yq4PMjYgbjVaXgzSF69WYd72VnP7auMUjil5Q=s350)
1566 Wonderjaar
](http://lh3.ggpht.com/QY0UUCpzSH1gW9Wo_NeU7mNSrzroeqyjlxUvOefX0KQ40a8gO3SSPfF9F5jLH2b-QjLhHL2sl4rbboT6K-em1JrfEkE=s350)
1572-1574 Oorlogsgeweld in de Nederlanden
](http://lh6.ggpht.com/qGfqciPMdXbljcThEeEEsDeNLSr2I4EWaD8y6nIV284CS1bQ21HO0OMpFK1OwE84eZNkplRmjg5Zf6kiTU943icgJw=s350)
1568-1584 Willem van Oranje
](http://lh3.ggpht.com/VXnYbyEV6_wTVitlvaHpQp2YUD0TITGsNd_DrrV4KriVzbdKZeBluGWb1KQn4Z8PIZ1jXNuQWnqCSuFu9NesGiq4Oec=s350)
1585-1610 Maurits
](http://lh6.ggpht.com/e0oC3zqUF-2exDVX0QDJfYDJK89YqPU-SjVxErLmx3leLi3CfnUUhoV-hbI0DjFxcwUED8uDVezHG-Y_KdSjQtYdLYA=s350)
1609-1621 Bestand en twisten
](http://lh5.ggpht.com/vWk8JaijgzJwyxKXkBLrG7wV3iaIXc1-LZGjk3vQMJArqkAsW-R6_GqxYK5WIt2zmB0nsryGGDXFGHTZTUsdui2DAG8=s350)
1648 Vrede van Munster
De Nederlandse Opstand of Tachtigjarige Oorlog is de gewapende strijd waarin de Noordelijke Nederlanden zich vrij vochten van het Spaanse koninkrijk. Behalve als een gevecht tegen buitenlandse overheersing moet de Opstand ook worden gezien als een grimmige burgeroorlog waarin grote groepen Nederlanders tegenover elkaar kwamen te staan. De Republiek der Verenigde Nederlanden kwam uit de strijd als een sterke soevereine staat en dé economische grootmacht van Europa.
1595-1640 Nederland overzee
](http://lh6.ggpht.com/rxUoKaFAoq6ZyDwzQr71XkYmaDY76h0-oa9HSySuwdv1u0WYO4bQclKjChpYs-iGEE0FaWRJYrRhJB9ymIbTWaiq2Ug=s350)
1595-1616 De weg naar Indië
](http://lh5.ggpht.com/mWz_K-aaR9FUyG5AdddgRv50R5rN4eBtcVvg__DPJ93_rk68ChYtk7DIx6cmFfXC-rzbSGMGBV-WxV7cgwbUOOqMeds=s350)
1602 Handel met de Oost VOC
](http://lh6.ggpht.com/owccNAOdb0rEUcuWdRLPM2fDoxAEXcKp-m1iaYLRD2CZxjBRSCM6q3lzEaNNEjjpgYyCvVJ39YmGXcloZWYIX260fp0L=s350)
1623 Handel met de West WIC
In de 16de eeuw waren de Nederlanders de vrachtvaarders van Europa geworden. In de voetsporen van Spanje en Portugal trokken zij buiten Europa naar die gebieden in het Verre Oosten en Westen waar Spanje en Portugal tot dan toe als enige Europese landen lucratieve handel hadden gedreven.
1600-1690 Gouden Eeuw van de Republiek
](http://lh6.ggpht.com/FoSD7yrST_eL5ZnWZSVlNbHrokG7LF7wCJ5iGCHccFCwTKaRCSFMREiHGDXHskcDXUMukDB5D-vd8zXykMz1EJfmDXAG=s350)
1600-1665 Amsterdamse bloei
](http://lh4.ggpht.com/jGvyVuaYEjkpBECIlc4G8VPd_lPW2cT-Fx9pu44INaUF3YTz9HAS0b99DAQAv8Bj2mhB_ZUN53F_N9jgskiNgCOhExg=s350)
1637 Tulpengekte
](http://lh6.ggpht.com/26mw197gK2V6YMQ4KRg5h1tatBcAWw_HgseLVADeYWNQWnbidavVCwe0eENnnx3wA1r60UrUyWdNNSNfa20SmmjhBlQ=s350)
1670-1680 Tolerantie
](http://lh6.ggpht.com/6sI3ZDAPagKFjTBcS1TFZDHnefM3FJc0gZu3bjoLJe1Mj_iQeD_4mEcoTwjRVF15tn5JkUmJua_cmbX0hZxDHTazOygV=s350)
1660-1680 Wetenschap in de republiek
](http://lh3.googleusercontent.com/pjjj9zQiWQt3FbHNrWh6rechGVvNXzd_m2Q8IO869ADFjuo5z9YgAY0dCqDs0X3mWgFPzVYdu5kcunIiTcHJxp03qdo=s350)
1688 Stadhouder Willem III wordt koning van Engeland
Welke andere plek zou men in de wereld kunnen kiezen waar alle comfort van het leven en alle interessante dingen, die men maar wensen kan, zo gemakkelijk te vinden zijn als in deze? Welk ander land is er, waar men zulk een volmaakte vrijheid kan genieten…?
Dit schreef René Descartes, Frans filosoof, in 1631. Hij kwam vaak in de Republiek en zijn woorden spreken voor zich.
1650-1715 Republiek in oorlog met haar buren
](http://lh6.ggpht.com/2BtgQtHZKDuWmP-Y43cllA95MKbVtPxzRqx2Wbl0cpwSrXhMKXTbrMXML8DkwXuuXr1vwf0A32IXcRkyZK5rppegpv8n=s350)
1652-1674 Engelse Zeeoorlogen
](http://lh4.ggpht.com/LmeXQIJ_-gGt2VbElt7C90v0Qyo3AjkhDNbJZossXYH8GMW-MRTly-4ugU8Name8i5edxz82bP1PqGupUEIXCHFnovM=s350)
1672 Rampjaar
](http://lh3.ggpht.com/RZ--dzYO2iaEfvwTgXXSmUCwzw7HSgxyfnUcKLmpIBHOYmWnJk-RV1ejUVoXDhrLT1PqfXK5xMbRmZn0sU8OBdyDvi0=s350)
1701-1713 Spaanse Successieoorlog
De Republiek heeft het bij tijd en wijle zwaar te verduren gehad met haar buren. Die zeeoorlogen met Engeland kon de Republiek wel aan: zij brachten zeehelden voort. Maar de Republiek raakte ook betrokken bij grootschalige Europese landoorlogen, en meerdere malen met Frankrijk als tegenstander.
1780-1810 Patriottentijd, Bataafse Republiek en Franse Tijd
](http://lh4.ggpht.com/xCJSvyPSNOICKi0t3ni0oFG9lQlM6cINAUva8OHZgD8SP-oT_cU--j4nPE1k9OqVb0FymyO4GzdGnanYIvOnM4UItr0=s350)
1781-1795 Patriotten versus Prinsgezinden
](http://lh6.ggpht.com/VJXrsuQz9jyTM0Cqw4QCmAu9Rg1_VcVDW9qW1M2NsziDf1gz-mkecnfUXWSnlRU10H_tGre0gUdZW4Dv1ycSJMhNVsA=s350)
1795-1806 Bataafsche Republiek
](http://lh5.ggpht.com/pGhQctZ7APAo8nNz5ntO4Pv1iPrxE5SCIlSLM_NHc-rud8E5PKvkn3I-lQNmN0fDaYfgYeXAGyhBy33nPh4K_rpo5A=s350)
1806-1813 Franse Tijd
Eind 18de eeuw veroorzaakte economische achteruitgang grote spanningen binnen de Republiek. Burgerbewegingen zoals de patriotten zetten vraagtekens bij de bekwaamheid van stadhouder Willem V om te regeren. Onrust groeide en leidde in 1786 tot burgeroorlog, revolutie, staatsgrepen, buitenlandse inmenging en uiteindelijk inlijving bij Frankrijk in 1810. In deze stormachtige jaren werden de grondslagen gelegd voor Nederland als eenheidsstaat en monarchie.
1800-1980 Nederland als koloniale macht
](http://lh6.ggpht.com/Ln0R_Tq0yiPETQ8r5-t6C3lDQOWDhkbKsPG-vvnnFErx2v-BBEaiL889L11QzOg_htZ-sHdkDInIGPT5Lj431qUoe8o=s350)
1820-1950 Indonesie en dekolonisatie
](http://lh5.ggpht.com/1FD2ErsyCGEtsnf79qg7wD4XO-GABHzsTFvbhsjUP6wqLZ0rmadZs8dJFt1WUhEzXbQrnUrhwn1zRZT06oSxk5pthMY=s350)
1700-1830 Suriname
Tijdens de periode van de Republiek (1588-1795) hadden de VOC en WIC overal in de wereld voet aan de grond gekregen. Toen deze handelscompagnieën failliet waren gegaan, vielen alle overzeese gebieden onder het gezag van de Nederlandse staat. Pas in de 20ste eeuw werden de belangrijkste koloniën Nederlands-Indië en Suriname politiek onafhankelijk van Nederland.
1810-1848 Koninkrijk der Nederlanden
](http://lh5.ggpht.com/LTkdtzHqIIti4qMv2ICHu00Kgs12KNFKid3rxDRr36XKPG-C4qiHBQw8iY-TqAg2rRfRXWKgcSB4a9ipTFqWLUvZPQ=s350)
1813-1815 Koning Willem I en Waterloo
](http://lh3.ggpht.com/tbGDjEssosY3O_g8QcsWYhjxcoZLSU9fQQNI27_tNQ2aRN5thEk_H6MZMl2mDDVbpZJZkkn6y7u6zJiDzz3FA7_YxQ=s350)
1830-1831 Belgische opstand
](http://lh6.ggpht.com/I8HYbtmfug7sfAKfTxIkiSuq1B-EKNO7HamkKHDFCw3g2WR_cGIZmNVRElWopBCZOeOjYjNbJT2i3dUpdxOK0fbfHw=s350)
1848 Thorbecke en de grondwet
Nadat in 1813 Napoleon Bonaparte bij Leipzig was verslagen, was Nederland weer een vrij land. Nederland werd toen een koninkrijk, tot 1831 samen met België. Het koninkrijk werd geregeerd door een absoluut heersende koning. Een revolutionaire grondwetsherziening in 1848 maakte van Nederland een constitutionele monarchie, wat het land nog steeds is.
1850-1918 Modernisering
](http://lh3.ggpht.com/xd0PXAHNBuObDqdNsJha6XWTS9iLpxKK4lB5FMgKY1vbnccl96C7Gp7uSu1m2DmhzTF2GloZB7_NINXwWVMrv1LSTjmR=s350)
1863 Afschaffing slavernij
](http://lh5.ggpht.com/LAyWd7JASVys2-IhkevC42KFE_YN612GzdVtEZfdHICDZdDRiBiZzcrrKauHGfspmWJTusOENkNItnO16KDucgeZzEc=s350)
1850-1900 Sociale problematiek
](http://lh5.ggpht.com/qFKxZGF0Ig9gn98f6ToNzIps1EBT1teAZbx12rrtpvdtK1JinN9NGCaLvYXf-M7usxIfJah3E-MraqxuR1gi6L0JGo_s=s350)
1860-1918 Nederland industrialiseert
In de tweede helft van de 19de eeuw moderniseerde Nederland. De opkomst van zware industrie, de aanleg van een spoorwegnet en andere technische vernieuwingen zetten het dagelijks leven op zijn kop. In de overzeese gebiedsdelen kwam in 1863 een einde aan de slavernij. En in Nederland zelf kwam het in 1922 na een lange kiesrechtstrijd tot de eerste verkiezingen, waarbij mannen én vrouwen mochten stemmen.
1935-1945 Tweede Wereldoorlog
](http://lh5.ggpht.com/o62NqD_wqMWhlhdRBIaap3ITPqzDN9cTY7LdpLxc03WLzeAYk-RiIMYx7W0NsvDNtK_ovCL_HLn6OX3FzBYbiBCiDnLy=s350)
1940 Inval
](http://lh5.ggpht.com/T_6tXSiDfTZQuNqJADZ4JexDIs15BUUre-akseY8gppGNYhf4qHp1W7ijBp7Dcyk37ryl-6HBGdChGe8wDGqnagdE8Qo=s350)
NSB
](http://lh6.ggpht.com/hQPoLZtVOt3ya1ytdIuS3Ty0rOwR9P3iwMdOsoIfLWNk7S2mJ1I_LSkFr7FdB-zxwdB4pjScWHbg5dLAjJQT7GQrALk=s350)
Jodenvervolging
](http://lh5.ggpht.com/IqGcfvcIzdpqm2NYChH-UoZY0ff4xj_aHXJN9JNU1gcxYV_25_tlc7DczxNT3QUBoGQ-xykMJI0DE1KzEuQN5x1y_CJm=s350)
Verzet
](http://lh4.ggpht.com/yq8uur9i_n0sJ_Rl9AJUWfbufRgBxEieXnacdPBtqFcbshLlvQbCcQv1tdL21g_JQS5CEBlr6IryiLvBx3J2yOB9iQyT=s350)
Bevrijding
Op 10 mei 1940 vielen Duitse troepen Nederland binnen. Tijdens de bezetting werden meer dan 100.000 Nederlandse Joden door de nazi’s in vernietigingskampen vermoord. Sommige Nederlanders werkten met de Duitsers samen, maar er waren er ook die in verzet kwamen.. Voor Nederlands-Indië begon de oorlog met de Japanse inval op Java in maart 1942. De Japanse bezetters sloten een deel van de Nederlands-Indische bevolking op in mensonterende interneringskampen.
1945-2012 Naoorlogse periode: welvaart en emancipatie
](http://lh5.ggpht.com/wKivoDo-HUONBdUeF5_FMHvGnsATWCcEOBqrGoGrDfsM4u8s6lz_weYA5HksGtmT5BwoD_hPIFbwE3YxGy8q4r6LFw=s350)
Wederopbouw - verzorgingsstaat
](http://lh5.ggpht.com/9fZ9WRYMMnVnT5gEbMqZ0Q5XLb4StcSXHVRFFfSWt5Y6WXWslqodplsPKuIBEC8IRfOQZU_0E4QupfAoLGuRhFepDZUi=s350)
Emancipatie - jeugdcultuur
](http://lh4.ggpht.com/Wc0hnauFJCsX3AL5JHJ1_sxqoHlfejhCL5Bd9avfoyzothbw9H8SYHagBxaRozZ3fMuOtaJGmsPRScWO8luwGbQkcNc=s350)
Nederland en Europa
](http://lh4.ggpht.com/x-E3qLruF-M2ODifT9yxtt53giCX7J6NqvgrBnW1cYRT3csMCnKpuHHsV139wT9x2xXP0Fj_L-AqlUuH329nzavaaGaU=s350)
Multiculturele samenleving
Na de bevrijding in 1945 was er weinig over van het Nederland van vóór de oorlog. Naast de grote persoonlijke verliezen en materiële schade was de economie totaal ontwricht. Oude zekerheden, zoals de kolonie Nederlands-Indië, vielen weg en opnieuw dreigde er een oorlog uit te breken, ditmaal tussen het communistische oosten en kapitalistische Westen. Toch zou Nederland in de naoorlogse periode ongekend snel herstellen.